Niepokojące zachowanie królika – czyli kiedy udać się do weterynarza?

Każdy wnikliwy opiekun szybko dostrzega pierwsze symptomy choroby u swojego pupila. Z reguły królik staje się apatyczny, traci apetyt, kładzie uszy po sobie, zgrzyta zębami a wzrok ma nieruchomy. Poniżej zostały opisane najczęstsze dolegliwości tych zwierząt.

Łzawienie

Łzawienie może być jedno- lub obustronne o charakterze surowiczym lub ropnym. Przyczyną może być zapalenie spojówek na różnym tle, które zawsze należy różnicować z niedrożnością przewodu nosowo – łzowego. Lekarz weterynarii powinien przepłukać wspomniany przewód, wprowadzając kaniulę poprzez punkt łzowy widoczny na ryc. 23. Ponadto przyczyną łzawienia może być uraz gałki ocznej (na przykład wywołany przez nieprawidłowo rosnące rzęsy), często kończący się powstaniem wrzodu rogówki. By prawidłowo leczyć to schorzenie, należy przeprowadzić test barwienia fluoresceiną.

Brak apetytu

Częstą przyczyną braku apetytu są choroby zębów, tj. nieprawidłowy zgryz oraz ich przerost. By potwierdzić to schorzenie, należy przeprowadzić badanie stomatologiczne jamy ustnej za pomocą specjalnych rozwieraczy. Królik w tym celu musi zostać spremedykowany i znieczulony. Często z chorobami zębów związane jest powstawanie ropni, które najczęściej lokalizują się w okolicy żuchwy. Rozwiązaniem jest zabieg chirurgiczny oraz antybiotykoterapia trwająca 2 tygodnie. Przyczyną braku apetytu mogą być również tworzące się w żołądku trichobezoary (kule włosów), które zazwyczaj trzeba usuwać metodą chirurgiczną. Aby uchronić zwierzę przed zabiegiem można zakupić tabletki, zawierające aktywne enzymy wytworzone z  owoców papai oraz ananasa. Profilaktycznie można podawać 1 tabletkę w ciągu doby. Rozwiązaniem jest także podawanie świeżego soku z ananasa (5-10 ml 2 razy dziennie).

Biegunka.

Właściciel często myli biegunkę z „kałem nocnym”, który nie jest wyjadany przez królika. Dzieje się tak, gdy zwierzę jest przekarmiane i otrzymuje zbyt dużą ilość białka („syndrom brudnej pupy”) oraz tłuszczu w pożywieniu. Ponadto przy znacznej otyłości, zwierzę nie jest w stanie utrzymać właściwej higieny. Jedyną drogą do ustania tej sytuacji jest odpowiednia dieta, polegająca na obniżeniu dobowej ilości spożywanej karmy do 50g przy nieograniczonym dostępie do siana i wody.

Trudności w oddawaniu kału

Zaparcie można poznać już po samej postawie królika, który kuli się z podkurczonymi nogami, napiętym brzuchem oraz wygiętym grzbietem, a w kuwecie znajdują się niewielkie ilości mniejszych niż zazwyczaj odchodów. Czasami daje się zauważyć śluzowy wypływ, przedstawiony na ryc. 29. W takiej sytuacji należy bezzwłocznie udać się do lekarza weterynarii, który po nawodnieniu pacjenta poda środki poprawiające perystaltykę jelit. Lewatywa stosowana w takich sytuacjach u psów i kotów, tutaj nie ma sensu, gdyż problem znajduje się poza jej zasięgiem - w jelicie ślepym.

Choroby uszu

Jedną z najczęstszych przyczyn chorób uszu jest świerzbowiec, wywołujący świąd, rumień małżowin usznych oraz nagromadzenie ciemnej, gęstej i twardej woszczyny w kanale słuchowym.

Łupież

Łupież, pojawiający się na grzbiecie oraz brzuchu, wskazuje na zarażenie Cheyletiella parasitovorax. Pasożyt ten wywołuje umiarkowany świąd i nieznaczny rumień skóry.

Przeziębienie

U królika obserwuje się surowiczy wypływ z nosa oraz pojawia się kichanie. Możliwe jest także łzawienie. Aby przeziębienie nie przeobraziło się w poważniejsze schorzenie, należy udać się do lekarza weterynarii, który zaleci odpowiednie leczenie oparte o preparaty podnoszące odporność lub ewentualnie antybiotykoterapię.

Owrzodzenie skoków

Złe warunki higieniczne (mokra, brudna ściółka) doprowadzają do powstania ran na stopach królików. W takich sytuacjach, oprócz antybiotykoterapii i miejscowego postępowania antyseptycznego, należy bezwzględnie poprawić stan utrzymania zwierzęcia. Podobne zmiany mogą powstawać na skórze przy zaniedbaniu futra królika. Na skutek zaniechania szczotkowania dochodzi do powstania kołtunów, które po kontakcie z moczem czy wodą doprowadzają do powstania bolesnych odleżyn (patrz ryc.30.).

Grzybica

Króliki są częstymi bezobjawowymi nosicielami grzybicy, która ujawnia się podczas spadku odporności, jak i pod wpływem stresu. Objawia się miejscowymi wyłysieniami, połamanymi włosami, które sprawiają wrażenie przystrzyżonych oraz ciemnym zabarwieniem skóry w miejscu zmian. Postępowanie obejmuje stosowanie preparatów przeciwgrzybicznych oraz dezynfekcję otoczenia królika. Ponadto można zastosować szczepionkę przeciwgrzybiczą.

Odczyn poiniekcyjny

Czasami po zastosowanym leku dochodzi do powstania odczynu w miejscu iniekcji. Najczęściej odnotowywane są zmiany tego typu po użyciu preparatów o oleistej konsystencji. Zmiany takie goją się samoistnie.

Niepokojące zachowanie samca

Niewykastrowany królik może stać się prawdziwym utrapieniem współdomowników. Niezaspokojony popęd płciowy objawia się znakowaniem otoczenia za pomocą moczu, kopulacją z różnymi przedmiotami, wydawaniem serii głośnych pomruków oraz wzmożoną agresją. Im szybciej zostanie przeprowadzony zabieg kastracji, tym większe szanse na całkowity zanik tych zachowań. Zabieg  można już przeprowadzić w wieku 4-6 miesięcy.

Niepokojące zachowanie samicy

Gdy samica dojrzewa i przechodzi pierwszą rujkę, zmienia się nie do poznania. Atakuje opiekunów, kopuluje z ich nogami, staje się agresywna. Jej zachowanie jest praktycznie nie do odróżnienia od zachowania dojrzewającego samca. Często rozwija się u niej ciąża urojona, podczas której może wygryzać sobie futerko, by wybudować gniazdo. Zjawisko to objawia się łysym podgardlem oraz brzuchem. Ponadto może zacząć produkować mleko, co często kończy się stanem zapalnym gruczołów sutkowych. Najlepszym rozwiązaniem tej sytuacji jest zabieg sterylizacji.

Bolesne i częste oddawanie moczu

Gdy królik często przesiaduje w kuwecie i przejawia wyraźny dyskomfort podczas oddawania moczu, można podejrzewać kamicę moczową. Towarzyszy jej także zmniejszony apetyt, utrata masy ciała, krwiomocz. Należy wykonać zdjęcie RTG i w przypadku potwierdzenia obecności kamienia w pęcherzu moczowym, dokonać interwencji chirurgicznej a następnie wprowadzić antybiotyki, terapię płynami oraz odpowiednią dietę ( niskowapniową, gdyż wapń jest głównym czynnikiem powstawania omawianych kamieni).

Kręcz szyi

Kręcz szyi jest głównym objawem choroby wywołanej przez pierwotniaka Encephalitozoon cuniculi tzw. encefalitozoonozy. Pasożyt przenosi się najczęściej wraz z sianem zanieczyszczonym moczem chorych zwierząt i wywołuje zmiany w mózgu, oponach mózgowych oraz w nerkach. U chorych zwierząt można zaobserwować spadek masy ciała, polidypsję, poliurię, osłabienie mięśni, oczopląs, porażenie kończyn tylnych. Choroba właściwie leczona może zakończyć się całkowitym powrotem do zdrowia. Na leczenie składa się podanie antybiotyku, sterydu, preparatów usprawniających krążenie mózgowe, preparatu przeciwpasożytniczego oraz witamin z grupy B.

Porażenie kończyn miednicznych

Do porażenia kończyn tylnych dochodzi zazwyczaj na skutek złamania kręgów lub zwichnięcia kręgosłupa, co ma miejsce podczas urazu, nieprawidłowego chwytania zwierzęcia czy nagłego przestraszenia się królika przebywającego w klatce. Niestety często jedynym rozwiązaniem tej sytuacji jest eutanazja królika.